خرج‌ها...ی الکی!

فیس‌بوک با خرید میلیاردی اینستگرام یک جنجال تازه راه‌انداخت. این روز‌ها بحث بر سر این است که یک شرکت فناوری چرا باید دست به معامله‌های بزرگ بزند؟

انجام یک معامله یک میلیارد دلاری در شرایطی که کل اروپا و آمریکا توی بحران مالی گرفتار شده‌اند، دل و جرات زیادی می‌خواهد. برای همین است که خبر معامله جدید فیس‌بوک با شرکت اینستگرام تا این اندازه در دنیا جار و جنجال راه‌انداخت. یک میلیارد دلار هزینه فقط برای اینکه کاربران این شبکه اجتماعی بتوانند از این به بعد راحت‌تر تصاویر دلخواه‌شان را با دیگران به اشتراک بگذارند. اینستگرام خودش یک جور شبکه اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن عکس و تصویر است. تا همین چند وقت پیش فقط کاربران تلفن همراه آیفون می‌توانستند از اینستگرام برای انتقال سریع عکس‌هایشان به فضای مجازی استفاده کنند. داستان از زمانی شروع شد که اینستگرا م اعلام کرد همه آنهایی که گوشی‌های اندرویدی دستشان دارند، می‌توانند در چشم به هم زدنی تصاویرشان را به اشتراک بگذارند. همین بهانه‌ای شد تا فیس‌بوک با پیشنهاد مالی هنگفتش اینستگرام را از آن خودش کند. البته دادن یک میلیارد دلار بابت خرید شرکتی که فقط یک سال و نیم از تاسیس آن می‌گذرد و فقط ۱۳ کارمند داردشاید کمی عجیب باشد اما فیس‌بوک با پرداخت این مبلغ‌‌ همان روز اول حدود یک میلیون نفر به تعداد کاربرانش اضافه کرد! 

زاکربرگ می‌داند چه زمانی باید سراغ طعمه‌هایش برود. درست وقتی که آن‌ها در یک قدمی نابودی قرار گرفته‌اند! چند وقتی بود که همه جا شایعه نابودی شرکت بزرگ گووالا شنیده می‌شد، یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی موقعیت‌یاب که به کاربران اینترنت در هر نقطه از دنیا در پیدا کردن مسیر‌ها و راهنمایی‌های لازم برای یک سفر راحت کمک می‌کرد. با دو مدیر سر‌شناس به نام‌های جاش ویلیامز و اسکات ریموند. گووالا سال‌های زیادی در زمینه راهنمایی مسیرهای سفر فعالیت داشت. هر روز کاربران زیادی در سرتاسر دنیا تجربه سفرهای خودشان را با دیگران به اشتراک می‌گذاشتند و کلی درباره سفر به گوشه و کنار دنیا با هم حرف می‌زدند. تا اینکه خبر رسید این شرکت تا پایان سال ۲۰۱۱ میلادی به دلیل شرایط ناهنجار اقتصادی تصمیم دارد سرویس‌های خودش را غیرفعال کند. بلافاصله زاکربرگ آستین بالا زد و با دادن مبلغ بالایی – می‌گویند چیزی بیش از ۵۰۰ میلیون دلار! - گووالا را به فیس‌بوک اضافه کرد و همه مدیران و کارکنان آن را به دفتر اصلی خودش آورد. البته برای اینکه کاربرهای گوالا از این حرکت فیس‌بوک ناراحت نشوند و به نشانه تلافی دیگر سراغی از آن نگیرند یک اعلامیه رسمی هم در فیس‌بوک منتشر شد که خودش کلی در دنیا صدا کرد: «ما فقط دنبال به اشتراک گذاشتن دانسته‌های هم در مورد محل زندگی آدم‌ها از هر کشور و فرهنگی هستیم و هدفمان‌‌ همان چیزی است که گووالا روی آن تاکید داشت؛ اشتراک همه تجربه‌های خوب!» 

فیس بوک، مغز می‌خرد! ‌ 

زاکربرگ و همراهانش این روز‌ها فقط به خرید برنامه‌های دم دستی و ساده رایانه‌ای رو نیاورده‌اند. آن‌ها برای اینکه فیس‌بوک را به غول شبکه‌های اجتماعی تبدیل کنند، مدتی است که روی تیم‌های تحقیقاتی کوچک دست گذاشته‌اند و به جای خرید برنامه‌های آن‌ها کلا مغزشان را می‌خرند. نمونه‌اش گروه جوان Gaze Hawk‌ که مدتی برای شرکت مونتین ویو در حال تجزیه و تحلیل رفتار کاربران از طریق وب کم بود و حالا یک ماهی می‌شود که در اختیار مسوولان فیس‌بوک قرار گرفته است. این گروه کارشان این بود که از صبح تا شب پای رایانه‌هایشان بنشینند و رفتار کاربران در محیط اینترنت و فضای مجازی وب را از طریق وب کم تجزیه و تحلیل کنند؛ مثلا یک آگهی تبلیغاتی روی اینترنت می‌گذاشتند و واکنش آن‌ها به تصاویر و تبلیغات مختلف را بررسی می‌کردند. اطلاعاتی که آن‌ها از رفتار کاربران اینترنت به دست می‌آوردند، گاهی برای شرکت‌های داده‌پردازی و تحقیقاتی ارزش زیادی داشت. حالا فیس بوک این گروه جوان را کلا با همه دم و دستگاه‌شان در اختیار خودش گرفته تا برای زاکربرگ و دوستانش با فناوری کنترل چشمی روی کاربران این شبکه اجتماعی تحقیق کنند. همین یکی، دو ماه پیش فیس‌بوک گروه تحقیق دانشجویی‌ ‌ caffeinated mint‌ را هم با مبلغی که هیچ وقت فاش نشد، به سمت خودش کشاند. اعضای این تیم در زمینه طراحی سیستم‌های اشتراک فایل تخصص داشتند. زمانی این شرکت در وب سایت خودش گزارش داده بود که قرار است روی طراحی ابزاری کار کند که کارکنان فیس‌بوک به کمک آن می‌توانند فایل‌های یکدیگر را به اشتراک بگذارند. بعد‌ها کاشف به عمل آمد که کار خوب اعضای گروه مسوولان این شبکه اجتماعی را آن قدر سر ذوق آورد که با یک قرارداد درست و حسابی همه‌شان را پای میز مذاکره کشاند! 

باز هم تو، مایکروسافت؟ 

خیلی‌ها آن را بزرگ‌ترین شوک دنیای فناوری در سال میلادی گذشته می‌دانند. مایکروسافت با رقمی که برای خرید اسکایپ پیشنهاد داده بود، کاری کرد که همه بزرگان فناوری اطلاعات برای لحظه‌ای نتوانند قدرت و توانایی بالای غول نرم افزاری دنیا را تکذیب کنند. ۵/۸میلیارد دلار! بالا‌ترین رقمی که تا امروز در تاریخ خریدهای تجاری مایکروسافت به ثبت رسیده. البته این شرکت برای استفاده از اسکایپ خواب‌های خوشی دیده. مایکروسافت که با رشد شدید سخت افزارهای موبایل و محبوبیت عجیب آن‌ها بین کاربرهای جوان امروزی نتوانسته بود موفقیت چندانی در زمینه سیستم عامل‌های آندروید و iOS به دست بیاورد، یک دفعه به این فکر افتاد که با یک دست و دلبازی جانانه انحصار کامل نرم افزار اسکایپ را در اختیار بگیرد. اسکایپ نرم‌افزاری برای انتقال فایل، ارتباط تلفنی یا ویدئو کنفرانس با کیفیتی بسیار است. گویا مایکروسافتی‌ها می‌خواهند این نرم افزار را با محصولات مختلف این شرکت مانند کنسول‌های بازی Xbox Live و Kinect و ابزارهایی مانند Hotmail، Outlook و Lync تلفیق کنند. در واقع غول دنیای آی تی می‌خواهد امکان چت ویدئویی میان کاربران بازی‌های کامپیوتری را در پلت فرم پرطرفدار Xbox به وجود بیاورد و امکان برقراری تماس‌های اینترنتی را از طریق برنامه Outlook فراهم کند. ضمن اینکه با استفاده از اسکایپ می‌شود به قابلیت موبایل کنفرانس از طریق ویندوز فون هم دست پیدا کرد. 

گوگل هم به آرزویش رسید 

گوگل ریخت و پاش زیاد دارد اما هیچ وقت درست و حسابی از عدد و رقم‌هایی که برای معامله‌های کلانش از جیب داده حرفی نزده. حتی آن زمانی که گوگل اعلام کرد شرکت گرند سانترال را یکجا خریده باز هم کسی نفهمید که دو طرف با چه مبلغی پای میز مذاکره نشسته‌اند. آن زمان گراند سانترال یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ارتباطی بود و امکاناتی که برای مدیریت تلفن‌های آن‌لاین در اختیار کاربران قرار می‌داد، زبانزد خاص و عام اما این بار موضوع کمی فرق داشت. گوپل روی لقمه بزرگی دست گذاشته بود، طعمه‌ای که برای به دست آوردن آن مجبور شد هزینه‌ای فرا‌تر از اعداد و ارقام مرسوم معامله‌های روز دنیای فناوری بپردازد. ۵/۱۲میلیارد دلار برای خرید شرکت موتورولا! یکی از ۳۹ شرکت سازنده تلفن همراه در دنیا که در گوشی‌های خودش از سیستم عامل آندروید استفاده می‌کند. هنوز خیلی‌ها به رقم بالای خرید این شرکت سازنده موبایل شک دارند و نمی‌دانند چرا گوگل باید برای به دست آوردن شرکت قدیمی چنین ولخرجی بزرگی بکند؟ اینکه لری پیج‌ بخواهد یک جورهایی خودش را رسما وارد صنعت نرم افزار کند، به از دست دادن ۵/۱۲میلیارد دلار می‌ارزد؟ خود استاد که می‌گوید بله! چرا که این معامله یک جورهایی اعلام خطر برای شرکت‌های سازنده تلفن‌های اندرویدی مثل سونی اریکسون، اچ تی سی، سامسونگ و ال جی بود. اگر تا پیش از این آن‌ها تلفن‌های اندرویدی گوگل را تهیه می‌کردند، حالا با خرید موتورولا خودش یک سازنده تلفن همراه‌اندرویدی می‌شود! 

اپل علیه سامسونگ و بالعکس 

چشم و همچشمی سامسونگ و اپل داستان تازه‌ای نیست. ‌ خاطره دعوای جنجالی این دو شرکت سر حق امتیاز تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها را تقریبا همه شنیده‌اند. دیگر همه می‌دانند که سامسونگ و اپل از هر فرصتی برای دق دادن همدیگر استفاده می‌کنند. نمونه‌اش خرید آنوبیت مطرح‌ترین تولیدکننده حافظه فلش دنیا. اپل درست زمانی با پیشنهادی‌ ۵۰۰ میلیون دلاری‌اش آنوبیت را از آن خودش کرد که سامسونگ به یکی از بزرگ‌ترین خریداران حافظه‌های فلش این شرکت تبدیل شده بود. با این اوصاف دیگر سامسونگ باید قید خرید حافظه‌های فلش را بزند. مساله‌ای که به زودی سامسونگ را برای تولید تبلت‌هایش با مشکلی جدی روبه‌رو می‌کند. البته اپل درباره اینکه چقدر پای رقابت با سامسونگ در میان بوده حرفی نزده و فقط اعلام کرده آنوبیت را فقط به این دلیل خریده که خیالش از بابت تهیه حافظه‌های فلش راحت باشد. گاهی کمبود چیپ‌های موردنیاز شرکت اپل در بازار یا نبود حجم مورد نیاز این حافظه‌ها باعث می‌شد اپل نتواند محصولاتش را سر موقع روانه بازار کند. حالا دیگر با خرید آنوبیت خیالش راحت است که در هر زمان به هر تعداد فلشی که نیاز داشته باشد با هر حجمی دسترسی دارد! 

الکترونیک آرتز هیولا می‌شود 

آنهایی که خوره بازی هستند بدون تردید هم بازی گیاهان در برابر زامبی‌ها را می‌شناسند و هم اسم پاپ کپ را شنیده‌اند. شرکت گرافیکی بزرگی که بعد از شایعه فروش آن به گروه الکترونیک آرتز بیشتر از گذشته بر سر زبان‌ها افتاد. ماجرا از زمانی شروع شد که وال استریت ژورنال از تمایل الکترونیک آرتز برای خرید پاپ کپ خبر داده بود. این روزنامه حتی رقم پیشنهادی الکترونیک آرتز را هم اعلام کرده بود: چیزی بیش از ۳/۱میلیارد دلار! این غول بازی‌های الکترونیکی قصد داشت با خرید پاپ کپ یک جورهایی خودش را وارد دنیای بازی‌های عامه‌پسند امروزی کند، مساله‌ای که پاپ کپ با ساخت بازی‌هایی مانند پیگل یا زوما در مدت کوتاهی به آن دست یافته بود. ۱۵۰ میلیون نفر در سرتاسر دنیا به صورت آنلاین کاربر بازی‌های پاپ کپ بودند. همین محبوبیت بسیار پاپ کپ و مشکلات مالی بسیاری که بعد‌ها گریبانگیر این شرکت شد، کار را به جایی رساند که دست آخر همه شایعه‌ها به حقیقت نزدیک شدند. الکترونیک آرتز این روز‌ها با‌‌ همان رقم هنگفت پیشنهادی‌اش همه مالکیت پاپ کپ را در اختیار دارد! 

اینتل را چه به مک آفی! 

آن‌قدر خبر مهمی بود که هنوز با گذشت دو سال وقتی می‌خواهند از معامله‌های کلان تجاری در عرصه فناوری حرف بزنند، خرید بزرگ اینتل را مثال می‌زنند. اینتل در سال ۲۰۱۰ با خرید ۸ میلیاردی‌اش سروصدای زیادی به پا کرد. خریدی که در تاریخ معامله‌های ۴۲ سال گذشته اینتل بی‌سابقه بود؛ به خصوص اینکه پای شرکت بزرگ دیگری هم در میان بود. مک افی! اینجا بود که داستان حتی برای تحلیلگران فناوری هم کمی پیچیده و مرموز شد. چه طور بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده تراشه در دنیا روی یکی از معروف‌ترین شرکت‌های سازنده نرم افزارهای اینترنتی دست گذاشته و حاضر شده بود برای به دست آوردن آن ۸ میلیارد دلار پول بدهد. همه ما مک آفی را به عنوان شرکت تولیدکننده نرم‌افزارهای امنیتی‌ و ضدویروس خانگی می‌شناسیم؛ در حالی که یکی از بزرگ‌ترین فعالیت‌های مک آفی تولید نرم‌افزارهای رمزگذاری است که امکان ذخیره امن داده‌های حساس را روی دیسک‌های مختلف می‌دهد. با این اوصاف اینتل فقط با هدف ساخت سخت افزارهای فوق ایمن سراغ مک آفی رفته است. هر چند که هنوز هم کسی نتوانسته سر از کار اینتل و خرید عجیب‌وغریبش در بیاورد! 

لیدا هادی/ همشهری جوان ۳۵۶