پرونده مفصل همشهری جوان درباره بازی میرمهنا

داستان نخل‌های بندر  

 

برای خواندن این گزارش به قلم امیرجلال الدین شوکتی به ادامه مطلب بروید... 

همشهری جوان/ شماره 328/ امیرجلال الدین شوکتی:
در قرن بیست و یکم همه آدم‌های دنیا را می‌شود به دو دسته کلی تقسیم کرد؛ آنهایی که زیاد بازی کامپیوتری می‌کنند و آنهایی که کمتر بازی کامپیوتری می‌کنند! به عبارت بهتر در این دنیای دیجیتالی که هر لحظه‌اش یک جنگ اعصاب دارد، هیچ بعید نیست که تفریحات آدم‌ها هم دیجیتالی بشوند و شرکت‌های عریض و طویل جهان در پی کسب سودهای قمری از این صنعت باشند اما جدا از بحث پارو کردن پول، چیزی که این‌روزها بیشتر از همیشه دارد سر و صدا می‌کند، پیام و محتوایی است که هر بازی ظرف سه سوت به خورد مخاطبش می‌دهد.

در این چند ساله با روی کار آمدن نهادی به اسم بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و سر و سامان دادن به اوضاع تولید بازی، اتفاقات خوبی در این صنعت افتاده و با کمک بنیاد خیلی از شرکت‌ها و افرادی که استعداد تولید بازی را داشته‌اند، دست به خلاقیت‌هایی ز‌ده‌‌اند؛ خلاقیت‌هایی که البته ارزش توجه زیادی دارند.

احتمالا یادتان هست که همین چند ماه پیش همزمان با عرضه بازی گرشاسپ به بازار سراغ این بازی رفته بودیم و پرونده مفصلی کار کردیم. اما حالا چند وقتی است که یک گیم کامپیوتری دیگر روانه فروشگاه‌ها شده و به گفته طراح بازی نزدیک به 200 میلیون تومان فروش کرده.

این رقمی است که حتی خیلی از فیلم‌های سینمایی هم به آن نمی‌رسند. پس یقینا این بازی کامپیوتری، یعنی «میرمهنا»، می‌تواند نقطه عطفی برای خوره‌های گیم ایرانی باشد. آن هم در شرایطی که بازی‌های تولید داخل به اندازه یک دهم نسخه‌های مشابه خارجی‌شان هم قیمت ندارند.

 

 

 

 

«میرمهنا» را یک سری جوان ایرانی ساخته‌اند؛ کسانی که می‌دانستند تنها چیزی که از ساخت بازی در ایران به دست نمی‌آورند درآمد زیاد است
وقتی می‌گویی 50 میلیون خرج، خنده‌شان می‌گیرد
محل قرارمان یک جایی است حوالی خیابان‌های تو در توی پل چوبی تهران. آدرس را هم یک جوری داده‌اند که عمرا نتوانیم پیدایشان کنیم و آخر سر برای پیدا کردن دفترشان به گوگل‌مپ متوسل می‌شویم.

ساختمان موردنظر بیشتر شبیه یک تولیدی کیف و کفش است و اصلا به‌اش نمی‌آید که جایی برای خوره‌های بازی‌سازی باشد. داخل هم که می‌شویم پله‌ها همه قدیمی‌اند و مرتفع. اما از طبقه دوم یا سوم کم‌کم سر و کله استند‌های تبلیغاتی میرمهنا پیدا می‌شود و می‌فهمیم که راه را درست آمده‌ایم. در ورودی که باز می‌شود، می‌فهمیم بله، خودش است؛ کلی کامپیوتر با جوان‌های همسن و سالی که از چهره‌شان معلوم است چه کاره‌‌اند!

«میرمهنا را خیلی‌ها با گرشاسپ مقایسه می‌کنند. یکی می‌گوید این بهتر است و دیگری می‌گوید که بازی قبلی بهتر بود اما این دو بازی در واقع دو سبک و موضوع جدا از هم‌اند و مقایسه صفر و یکی آنها کار درستی نیست. مگر شما می‌توانی CallofDuty و GodofWar را با هم مقایسه کنی؟ اینها مخاطبان خودشان را دارند».

هنوز صحبت‌مان شروع نشده که مرتضی رضایی، مدیر پروژه میرمهنا آب پاکی را روی دستمان می‌ریزد و جلوی یک دعوای اساسی را می‌گیرد! اما این بازی به‌تنهایی نوآوری‌های خوبی داشته و می‌شود در مورد آنها و همچنین حاشیه‌های بازی صحبت کرد.
 
انجین بازی را کلا توسعه دادیم
اگر ستون کناری این صفحه را خوانده باشید، متوجه شده‌اید که هر بازی به‌منظور تولید به یک موتور یا انجین نیاز دارد. اما بیشتر انجین‌ها یا آن‌قدر گران‌اند (خیلی گران‌ها؛ مثلا 200 میلیون تومان) که خرید نسخه جدیدشان به صرفه نیست یا به دلایلی از جمله تحریم‌ها به ما فروخته نمی‌شوند.

به همین جهت وقتی طراحان بازی ایرانی به مرحله استفاده از انجین می‌رسند، باید هفت خان رستم را بگذرانند و خودشان موتور اصلی بازی را از بیخ توسعه دهند. اتفاقی که در مورد میرمهنا افتاد و آن را در نمایشگاه مختلف از جمله گیمزکام 2011 آلمان مطرح کرد.

 

این بود که برای برنامه‌نویسی آن از یک انجین خیلی پایه و ساده استفاده شده بود. به عبارت بهتر همه رویدادهای گرافیکی این بازی حاصل توسعه دادن شخصی انجین است و تکنیک‌هایی که حتی تصورشان در آن موتور اولیه سخت بود توسط خود بچه‌ها طراحی شده.

اما حالا که میرمهنا به کمپانی‌ها و ناشران خارجی فرستاده شده کسی خرده‌ای به این داستان نمی‌گیرد و قیمتی که روی این بازی گذاشته‌اند، حدود20یورو است (حدود سی و اندی تومان ما.) قیمتی که شاید باز هم به نصف هزینه خرید بازی‌های درجه یک بلاد غرب نرسد.
 
بنیاد فقط سرمایه‌گذاری می‌کند
زمانی که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تاسیس شد، خیلی‌ها فکر می‌کردند که محلی است برای گیم‌بازها تا بروند و هر کاری که می‌خواهند بکند؛ مثلا با بودجه مشخصی بازی بسازند، بازی کنند و حتی برای مسابقات جهانی آماده شوند اما رضایی می‌گوید بنیادبیشتر از هر چیز در پروژه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند؛ «خرج ساختن یک فیلم سینمایی درجه سه در ایران چقدر است؟ 400 میلیون؟ 300 میلیون؟ حداقل 200 میلیون! اما وقتی برای تولید میرمهنا به بنیاد گفتیم که دست‌کم 50 میلیون تومان خرج داریم خنده‌شان گرفت.

تازه این کم‌ترین مبلغی بود که می‌شد برای تولید یک بازی هزینه کرد. شما خودتان حساب کنید؛ ما میرمهنا را زمستان 87 استارت زدیم و فقط شش ماه طول کشید که تیم سازنده‌مان را آموزش بدهیم.

 

از تابستان 88 هم (که اوایل کار به دلایل مسائل امنیتی یک روز در میان تعطیل می‌شدیم!) یک سال تمام کار کردیم. چیزی حدود 50 نفر و شاید بیشتر. خب شما اگر هیچ خرجی هم نداشته باشی و فقط بخواهی دستمزد این تعداد آدم را پرداخت کنی، چند صد میلیون تومان بودجه لازم است».
قیمت فروش یک بازی استاندارد در خارج از ایران ده‌ها دلار است. این را کسانی که PS3 بازی می‌کنند و برای خرید هر دیسک بازی‌شان بیشتر از 50 هزار تومان پیاده می‌شوند به خوبی می‌دانند اما وقتی یک بازی داخلی در بهترین حالت نهایتا 5 هزار تومان قیمت می‌خورد، نباید انتظار چندانی درباره سوددهی بازی از فروش زیاد داشت.

 

پس بخش عمده ماجرا برمی‌گردد به کمک بنیاد؛ بنیادی که به گفته رضایی «نزدیک 50 میلیون تومان در تولید میرمهنا سرمایه‌گذاری کرده و آخر کار از مجموع 200 میلیون تومان فروش فعلی پروژه، 130 میلیون تومان را برداشته.» چرتکه اگر بزنید، می‌شود 70 میلیون تومان سود برای دو سال کار گروهی. هر چند فروش خارجی بازی را حساب نکرده‌ایم اما باز هم زیاد نیست.
 
این یک بازی رئالیستی است!
برخلاف همه بازی‌های ایرانی که معلوم نیست چرا به تخیل چسبیده‌اند و هر گیمی که عرضه می‌شود –از نسخه‌های کامپیوتری مثل گرشاسپ و عصرپهلوانان گرفته تا نسخه‌های آن‌لاین مثل آسمان‌دژ- یک مضمون تخیلی و شخصیت‌های اسطوره‌ای دارد، میرمهنا یک بازی رئال و واقعی است.

تولید بازی رئال هم سختی‌های خودش را دارد و دقت‌های خاصی را می‌طلبد. برای مثال در یک بازی اسطوره‌ای همچون گرشاسپ اگر یکهو اتفاق عجیبی بیفتد یا صدای شخصیت‌ها به چهره‌شان نخورد، کسی متوجه ایرادات کار نمی‌شود اما وقتی شما بگویید که همه چیز بازی واقعی است، هر اتفاق غیرمنتظره‌ای می‌تواند جزو ضعف‌های کار حساب شود.

 

یکی از ایرادات مهمی هم که به میرمهنا گرفته شده بود و بیشتر منتقدان بازی از آن ناراحت بودند، مربوط به صداگذاری شخصیت‌هاست. اما رضایی از کار دفاع می‌کند؛ «واقعیتش این است که میرمهنا اولین تجربه ماست و خیلی از ضعف‌ها جبران خواهد شد.

اما در مورد صداگذاری باید بگویم که ما با دوبلورهای مطرح صحبت کردیم و این اولین باری است که دوبلورهای ایرانی می‌‌خواهند در یک گیم به زبان‌های خارجی صحبت کنند؛ صدا بارها و بارها ادیت شد و چندین بار در استودیو ضبط گرفتیم. حتی برای صداگذاری بعضی شخصیت‌ها از سفارتخانه‌های مربوطه‌شان کمک خواستیم اما آنها حال کمک به ما را نداشتند».

 

میرمهنا اما به عنوان یک بازی تولید داخل ساندترک خوبی دارد و همه موسیقی‌های پخش شده در بازی رگه‌های جنوبی دارند. این موزیک‌های سنتی که با سازها و گرایشات محلی ضبط شده‌اند خیلی به بومی کردن کار کمک کرده‌اند. همچنین استفاده کردن از روش موشن‌کپچر برای طبیعی‌تر شدن صحنه‌های سینمایی و کلیپ‌ها به یاری کیفیت آن آمده. کیفیتی که با همه تعریف و تمجید‌ها انتظار می‌رود در نسخه بعدی بهتر شود.

 

 

 

اختصاصی همشهری جوان از پشت پرده بازی میرمهنا
کد‌های مخفی و باگ‌های‌ رونمایی نشده
در سراسر جهان وقتی مدتی از زمان عرضه یک بازی می‌گذرد، اطلاعات جدیدی از پشت پرده آن رو می‌شود. ما هم در سرویس آی‌تی همشهری جوان برایتان دو سورپرایز ویژه داریم.

اولا کد‌های مخفی (یا همان چیت‌های بازی) را به‌تان می‌گوییم و دوما از تنها باگ رسمی بازی رونمایی می‌کنیم. باشد که با 5 هزار تومان ناقابل بازی را بخرید و با این کدها صفا کنید. بدیهی است که جفت این اطلاعات را خود تیم سازنده به ما داده‌اند و با رضایت خودشان برای اولین بار منتشر می‌شوند.
 
بزن جون بگیر
برای فعال‌سازی رمزهای بازی بعد از بارگذاری هر مرحله ابتدا کلید F12 را بزنید، سپس عبارت espris را وارد کرده و کلید Enter را فشار دهید. بعد دوباره کلیک F12 را بزنید و کدهای زیر را تک‌تک با رعایت فاصله بین کلمات وارد کنید.

سلامتی:superhuman on
مهمات بی‌نهایت:unlimited ammo on
افزایش نیروی وارده به دشمن:extraforce on 
 
از گوشه‌ها بترس
 میرمهنا شاید باگ‌های کوچکی داشته باشد و این یک اتفاق عجیب‌وغریب نیست. حتی شرکت‌های برنامه‌نویسی آمریکایی هم با لایسنس‌های غول و قدرشان گاها دچار اشتباهاتی هستند که از زیر دستشان در می‌رود.

سازنده‌های بازی هم تنها باگ مهم میرمهنا را گیر کردن شخصیت اصلی در بعضی‌ از گوشه‌ها عنوان کرده‌اند. یعنی اگر بین دو دیوار یا مثلا بین یک میز و یک دیوار گیر کنید، موتور هوشمند بازی با تاخیر متوجه این ماجرا می‌شود و رهایتان می‌کند. پس حین بازی خیلی به در و دیوار نچسبید!
 - شما می‌توانید متن کامل این‌ پرونده و همچنین اطلاعات تاریخی و جامعی را درباره شخصیت میرمهنا در شماره این هفته همشهری جوان (328) بخوانید.