گفت‌وگو با سردار کریمی جانشین رئیس سازمان وظیفه عمومی

تهدیدها و تشویق‌های آقای سردار

همشهری جوان/شماره 355/کامران بارنجی:

«خدمت سربازی 21 ماه شد.» اگر این تیتر را در روز اعلام خبر افزایش خدمت سربازی در گوگل سرچ می‌کردید، 108هزار صفحه خبری با همین عنوان به شما می‌داد و این نشان می‌دهد که همچنان موضوع سربازی، بدون تردید یکی از مهم‌ترین موضوعات اجتماعی جوانانه در کشور است. علاوه بر افزایش یکباره خدمت سربازی، توقف معافیت سه برادری و توقف کسرخدمت به دلیل سابقه جبهه و جانبازی از دیگر خبرهایی بود که اعصاب مشمولین خدمت وظیفه عمومی را در همین روزهای ابتدایی سال 91 به هم ریخت و باعث شد بازار انواع شایعه‌ها طی هفته گذشته داغ‌تر از قبل شود.

شایعه اعزام سربازان به نقاط مرزی، فراخوان سربازانی که معافیت در زمان صلح دارند و... در همین مدت کم خانواده‌های زیادی را نگران فرزندانشان کرد. هر چند که جانشین رئیس سازمان وظیفه عمومی هیچ کدام از این شایعه‌ها را تایید نمی‌کند و می‌گوید: «کار عده‌ای گرفتن ماهی از آب گل آلود است».

مصاحبه اختصاصی همشهری جوان  با سردار ابراهیم کریمی جانشین رئیس سازمان وظیفه عمومی درست در روزی انجام شد که فقط دو ساعت از اعلام خبر افزایش خدمت سربازی گذشته بود و بازار شایعات کم‌کم داشت شکل می‌گرفت. سردار کریمی در این مصاحبه ضمن اینکه تلاش کرد با حرف‌هایش بخشی از نگرانی خانواده‌ها را کم کند اما در جاهایی هم تهدید کرد که اگر مشمولانی قصد نداشته باشند به خدمت بیایند، بحث داغ دستگیری سربازان غایب آغاز خواهد شد.

سردار امسال برخلاف سال‌های گذشته خبرهای خوبی در رابطه با سربازی اعلام نشد،  به ویژه همین اول سالی بخشی از کسر خدمت‌ها و معافیت‌ها را لغو کردید و از طرف دیگر خدمت سربازی را افزایش دادید؛ فکر نکردید با اعلام یکباره این خبرها ممکن است قلب عده زیادی از مشمولان سربازی بایستد؟
من فکر نمی‌کنم خبرهای بدی اعلام کرده باشیم. ما همزمان با لغو برخی معافیت‌ها شرایط دریافت معافیت‌های دیگر را تسهیل یا معافیت‌های جدیدی را اعلام کردیم. اینکه خدمت سربازی هم افزایش داشته من موافق نیستم، چون بر اساس قانون خدمت سربازی 24ماه است و همچنان مشمولان ما از معافیت سه ماهه خدمت دوره ضرورت برخوردار هستند.
 

در سال‌های پیش سربازی 18ماه بود و الان 21ماه خدمت یعنی افزایش مدت زمان سربازی، این درست است که می‌گویند نیروهای مسلح کمبود سرباز دارند؟
نه واقعا، اصلا بحث این حرف‌ها نیست. هر اقدامی که ما در سال 91انجام داده‌ایم براساس قانون جدید خدمت وظیفه عمومی است.
 

ولی قبلا گفته بودید با اجرای این قانون خبرهای خوب سربازی‌تان بیشتر خواهد شد، الان که همه چیز بر عکس شده.
ما که هنوز هم سر حرفمان هستیم. از نظر ما در قانون جدید خدمت وظیفه عمومی شرایط خیلی خوبی برای مشمولین پیش‌بینی شده که محاسن زیادی نسبت به قانون قبلی دارد و تلاش شده در این قانون تمام اقشار جامعه نسبت به شرایطی که دارند از مزیت‌های قانونی یکسانی برخوردار شوند و من به شخصه فکر می‌کنم این از نقاط قوت قانون جدید سربازی است.
 

سردار این حرف‌هایی که می‌گویید درباره کلیات ماجراست، الان چیزی که مشمولان می‌بینند این است که همه چیز به ضررشان تمام شده و این نگرانی‌ها را افزایش داده است. شایعاتی که مدت‌هاست پخش شده با خبر اعلام افزایش خدمت سربازی بیشتر قوت می‌گیرند؛ قبول دارید؟
ببینید هر کسی که با دید منطقی به این شایعات نگاه کند، می‌بیند که خیلی‌هایشان اصلا منطقی نیست. بنابراین توصیه من این است که مشمولین یا خانواده‌هایشان اگر سوال یا نگرانی در این خصوص دارند از کانال‌های غیررسمی این سوالات را نپرسند و به جای آن با مراجعه به سایت ما یا مشاورین ما اگر موضوعی هست، حتما با ما مطرح کنند تا به پاسخ درستی برسند.
 

ولی ممکن است شما همه چیز را بهشان نگویید.
تمام تلاش ما در سازمان وظیفه عمومی ناجا در سال‌های گذشته بر دو مورد اساسی استوار بوده، یکی اینکه  مردم راحت‌تر با ما ارتباط بگیرند و دوم اینکه پاسخگو باشیم. بر همین اساس هم ما چه به لحاظ اخلاقی و چه به لحاظ حرفه‌ای هیچ موضوعی را از مردم پنهان نمی‌کنیم و امکان ندارد اگر خبری وجود داشته باشد ما آن را اعلام نکنیم. ضمن این که شایعات اصلا سندیتی ندارند و فقط جامعه را ملتهب می‌کنند.

چون هر خانواده‌ای ممکن است با این موضوع درگیر باشد، نگرانی‌ها زیاد می‌شود. لذا من به خانواده‌ها و مشمولین توصیه می‌کنم اصلا به شایعات توجه نکنند و اخبار را فقط از طریق رسانه‌های رسمی یا از سایت سازمان وظیفه عمومی دنبال کنند. ضمن اینکه یک حسی مردم ما دارند که اگر تعداد شایعه زیاد بود حتما صحت دارد؛ در حالی‌که زیاد شنیده شدن یک شایعه دلیل بر واقعیت داشتن آن نیست.
 

فکر می‌کنید این خبرهای بد سربازی در سال91 همچنان ادامه داشته باشد؟
چرا تاکید دارید بگویید سربازی بد است یا اخبار ناراحت کننده است؟ الان ما داریم دوران سربازی را خوشایند سازی می‌کنیم و امیدواریم شما رسانه‌ها هم کمک کنید تا این دوران با بیشترین دستاورد برای مشمولان سپری شود. 
 

لااقل یک خبر خوب این وسط اعلام کنید تا مشمولان با خوشحالی خودشان را برای خدمت سربازی معرفی کنند؟
همزمان با اجرای قانون جدید وظیفه عمومی خبری را اعلام کردیم که فکر می‌کنم این خوشحال‌کننده‌ترین خبر برای مشمولان به خصوص مشمولان غایب است. چون در قانون جدید یک فرصتی گذاشته شده بود برای مشمولین غایب. در حقیقت در این فرصت یک امکانی پیش‌بینی شد برای مشمولان غایبی که می‌خواهند وارد خدمت سربازی شوند.

گفتیم تمامی این مشمولان با هر میزان غیبتی که دارند اگر تا خردادماه 91 برگه اعزام به خدمت دریافت کنند همه اضافه خدمت‌های این مشمولان بخشیده خواهد شد. قاعدتا افراد زیادی مراجعه کردند که وضعیت خودشان را تعیین تکلیف کنند و درخواست‌هایی را ارائه کردند. من هم توصیه‌ام این است که مشمولان غایب از  این فرصت خوب استفاده کنند که وضعیت خودشان را سر و سامان بدهند و به خدمت سربازی اعزام شوند. 
 

 شیوه اعلام به خدمت این افراد چگونه است؟
شیوه کارمان به این شکل هست که افراد به یکی از دفاتر الکترونیکی پلیس + 10 مراجعه می‌کنند و درخواست می‌دهند و فرم برگه اعلام آماده به خدمت می‌گیرند و بعد از آن ما مانند یک سرباز بدون غیبت با آنها رفتار می‌کنیم مثلا ممکن است عده‌ای در این مدت متاهل شده باشند یا کاری برای خودشان دست وپا کرده باشند که سعی می‌کنیم این افراد را در نزدیک‌ترین مکان به محل زندگی‌شان سازماندهی کنیم تا کمترین مشکل برایشان پیش بیاید.

بنابراین من توصیه می‌کنم که اگر کسی ابهامی در این زمینه دارد به سایت ما مراجعه کرده و با مشاورین ما مشورت کند چون  بالاخره این تضمین وجود دارد که اگر افراد به خدمت بیایند، تنبیهاتش مورد بخشش قرار بگیرد و راحت خدمت سربازی‌اش را انجام بدهد.
 

خب اگر کسی خودش را معرفی نکرد چی؟
خب طبیعی است که اگر این تاریخ بگذرد و بخشش‌ها تمام می‌شود، بر اساس قانون جدید مجازات‌های بیشتری در انتظار غایبین خواهد بود.
 

یعنی بیشتر از آن سه ماه اضافه خدمت قبلی؟
بله! در قانون جدید برای غایبین و سربازان فراری تنبیهات بیشتری در نظر گرفته شده است. پس اگر کسی نیاید با محرومیت‌ها و محدودیت‌های بیشتری مواجه خواهد شد.
 

می‌توانید بیشتر توضیح بدهید؟
ببینید، در قانون جدید پیش‌بینی شده است که هر کسی سه ماه تاخیر در اعزام  به خدمت داشته باشد، سه ماه اضافه خدمت خواهد داشت و اگر یک سال تاخیر داشته باشد شش ماه اضافه خدمت شاملش می‌شود و اگر بیش از یک سال از تاریخ مشمول شدنش گذشته باشد و به خدمت نرود، آن‌وقت سرباز فراری محسوب شده و تحت پیگرد قرار می‌گیرد و به هر حال آن وقت دیگر یک جرم اتفاق افتاده و حکم جلب و دستگیری مشمول غایب صادر می‌شود. بنابراین با این قاعده به نفع همه مشمولان غایب است که تلاش کنند از این فرصت پیش آمده که به نظر من بهترین فرصت برای سربازان غایب است استفاده کنند تا تکلیف خودشان را مشخص کرده و سربازیشان را تمام کنند.
 

سردار در این جور مواقع که بحث افزایش خدمت و دستگیری مشمولان غایب داغ می‌شود معمولا یکی از راحت‌ترین گزینه‌ها جعل کارت پایان خدمت یا معافیت است، الان با وجود صدور کارت‌های هوشمند به نظر شما جعل کارت‌های پایان خدمت امکان پذیر است؟
حالا جدا از این بحث که کلا برای ما ایرانی‌ها چیز ممکن یا غیر ممکنی وجود دارد یا ندارد (می‌خندد) باید عرض کنم که در کارت‌های جدید تلاش شده بیشترین امنیت برایشان پیش‌بینی شود و سطح امنیتی‌شان آن‌قدر بالا هست که به راحتی جعل نشوند. بنابراین بعید می‌دانم کسی پیدا شود که بتواند به این راحتی‌ها کارت‌های الکترونیکی جدید را جعل کند.
 

می‌شود در مورد نکات امنیتی‌اش توضیح بدهید؟
ویژگی‌های نکات امنیتی را بگذارید برای ما. ولی آن چیزی که می‌تواند خیال مشمولانی که به فکر جعل هستند را راحت کند، این است که برخی ترام‌های این کارت‌ها در نور مادون بنفش ظاهر شده و برخی علائم مخفی دارند که سری است.
 

قبول دارید در سال‌های گذشته جعل کارت‌ها به راحتی انجام می‌شد؟
طبیعی است هر چقدر که به عقب‌تر برگردیم متوجه می‌شویم که این کارت‌ها راحت‌تر جعل می‌شده‌اند.
 

مثلا بعضی وقت‌ها شایعه شده بود که یکسری جاعل حتی شماره سریال‌های کارت‌ها را براساس شماره سریال نیروی انتظامی ردیف کرده‌اند که حتی در اداره گذرنامه هم متوجه این موضوع نمی‌شوند؟
نمی‌خواهی که جعل کنی؟

نه سردار، من خدمت رفته‌ام، برای مشمولان دیگر می‌پرسم؟
(می خندد) عرض کردم که هر چقدر به عقب برمی‌گردیم متوجه می‌شویم که این کارت‌ها راحت‌تر جعل شده‌اند، چون هم سیستم صدور کاغذی بود و هم نکات امنیتی کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت اما هر چه به جلوتر آمدیم نکات ایمنی بیشتری رعایت شد و تعداد جعل‌ها پایین آمد. 
 

الان چی؟ الان چقدر جعل اتفاق می‌افتد؟
به نظر من هیچ کسی نباید به فکر جعل و این جور چیزها باشد؛ چون آنهایی که قبلا این راه را رفته‌اند خیلی زود پشیمان شده‌اند. یعنی یک عده‌ای در طول زمان با پول و با همکاری باندهای جاعل، کارت جعلی دریافت کرده‌اند که ممکن است همین کارت یک بار هم کارشان را راه انداخته باشد اما این فقط برای یک بار بوده و بعدا که شناسایی شده‌اند برایشان چه به لحاظ آبرو و چه به لحاظ وقتی خیلی گران تمام شده است. بنابراین آن یک توصیه من این است که دریافت کارت پایان خدمت یا معافیت یا... آن قدر ارزش ندارد که فرد به این اندازه حاضر باشد که  آبرو، وقت و سن خودش را صرف این کار کند تا در این معاملات شرکت کند.

چون هم از نظر اخلاقی یک کار غیر اخلاقی است و هم از نظر قانونی یک جرم مطلق است. جرم هم وقتی می‌خواهد بررسی شود با یک ببخشید و معذرت خواهی حل نمی‌شود و باید برود در ردیف جرم قرار گیرد. بنابراین این وسط فقط مشمول آسیب می‌بیند چون آن کسی که جاعل است، تکلیفش مشخص است و پیه همه جور مجازاتی را هم به تنش مالیده.

سردار کریمی می گوید دارندگان کارت جعلی پایان خدمت سربازی در هر سنی که باشند به خدمت اعزام می شوند
روز از نو روزی از نو
 در سال‌های گذشته تعداد کسانی که به خاطر جعل کارت دستگیر کرده‌اید چقدر افزایش یافته؟
طبیعی است که تعدادشان خیلی زیاد باشد ولی نکته جالب این است، اعضای باندهای جاعلی که ما کشف کرده‌ایم وقتی دستگیر می‌شوند اسامی آن افرادی که برایشان کارت جعلی صادر کرده‌اند را هم به ما می‌دهند که بعد از آن ما این افراد را پیدا کرده و کارت‌هایشان را باطل می‌کنیم و تازه برایشان می‌شود روز از نو و روزی از نو. 
 

تاکنون اتفاق افتاده که یکی را بعد از 15-10سال بفرستید خدمت؟
بله، این اتفاق خیلی می‌افتد.
 

عجیب‌ترین مورد در ذهنتان هست که بگویید؟
این موارد همه‌اش عجیب است؛ مثلا وقتی کسی در یک سنی می‌توانسته برود خدمت و به خاطر یک کوته فکری نرفته الان چندین سال به عقب افتاده و حالا باشناسایی باید با تنها گذاشتن زن و بچه و کار و زندگی و با تحمل همه این مشکلات به خدمت برود. بنابراین برای من خیلی عجیب است که چه طور کسی می‌تواند با در نظر گرفتن چنین مسائلی حاضر شود به جعل حتی فکر بکند. 
 

ولی بعضی‌ها آن‌قدر درست جعل می‌کنند که امکان ندارد کسی با نگاه کردن متوجه جعلی بودن کارت شود؟
ببینید، در حال حاضر اتفاقی که می‌افتد این است که جعل و این جور چیزها دیگر به مرور اثر خودش را از دست می‌دهد؛ چون سیستم‌های الکترونیکی سرویس‌هایی در پشت صحنه به هم می‌دهند که دیگر با نشان دادن یک کارت اتفاقی برای افراد نمی‌افتد و در داخل این سیستم الکترونیکی هوشمند اول باید اصالت کارت تایید شده سپس کار افراد انجام شود.

به همین دلیل من توصیه می‌کنم که افراد به رنگ و رو اینها نگاه نکنند. از نظر من چیزی که اصالت ندارد بالاخره خودش را نشان می‌دهد که اصل نیست؛ مثلا یک روزی مثل همین تعویض کارت‌های قدیمی با کارت‌های هوشمند همه افراد که به خدمت اعزام شده‌اند و یا باید اعزام می‌شدند به ما مراجعه می‌کنند و اینجاست که ما با کسانی که دنبال جعل بوده‌اند تسویه حساب می‌کنیم.